تغذیه و سلامت

پروتئین چیست و چرا مصرف آن برای بدن ضرورت دارد ؟ 

تعریف پروتئین

تا به حال به این فکر کرده‌اید که واقعا پروتئین چیست و چرا خوردن روزانه‌ی آن برای بدن لازم است؟برای پاسخ به این سوال در ادامه با ارگاسبز همراه باشید.

پروتئین چیست ؟

پروتئین ها زنجیره‌های بلندی از اسیدهای آمینه هستند که یک زنجیره مولکولی را تشکیل می‌دهند، در‌واقع پروتئین، ماده بسیار پیچیده‌ای که در همه موجودات زنده وجود دارد. پروتئین‌ها ارزش غذایی زیادی دارند و به‌طور مستقیم در فرآیندهای شیمیایی ضروری برای زندگی نقش دارند. اهمیت پروتئین‌ها توسط شیمیدانان در اوایل قرن نوزدهم، از جمله شیمیدان سوئدی، یونس ژاکوب برزلیوس، که در سال ۱۸۳۸ واژه پروتئین را ابداع کرد، کلمه‌ای برگرفته از واژه یونانی prōteios، به معنای “داشتن مقام اول” یا “اولین” شناخته شد. پروتئین‌ها برای هر موجود زنده خاص هستند. یعنی پروتئین‌های یک گونه با گونه‌های دیگر متفاوت است، بیشتر ما از زمان کودکی با این نام آشنا شده‌ایم، احتمالا از وقتی که به ما گفته شد گوشت ما را «بزرگ و قوی» می‌کند.

تفاوت پروتئین سالم و ناقص

نوع پروتئینی که ما می‌خوریم بسیار حائز اهمیت است. از میان ۲۰ نوع اسیدهای آمینه‌ای که برای ساختن پروتئین‌ها لازم است، ۹ تا از آنها ضروری نامیده می‌شود که باید از رژیم غذایی تامین شوند، چرا که بدن انسان توانایی ساخت آن را ندارد، پروتئین‌هایی که از منابع حیوانی تامین می‌شوند، مانند گوشت‌ قرمز و سفید، تخم مرغ، شیر و فراورده‌های شیر مانند ماست، خامه و …. شامل همه‌ی اسیدهای آمینه‌ی ضروری هستند، به همین دلیل به آن‌ها پروتئین های کامل می‌گویند، اما پروتئین های گیاهی در مواد غذایی مانند حبوبات (لوبیا، عدس و …) و آجیل فاقد یک یا چند اسید آمنه ضروری هستند؛ به همین دلیل به آنها پروتئین ناقص گفته می‌شود.

پروتئین‌هایی که بدن شما می‌سازد

همانطور که غذاهای پروتئینی در دستگاه گوارش شما حرکت می‌کنند، در نهایت به اسید آمینه‌های منفرد تجزیه می‌شوند و جذب رگ‌های خونی می‌شوند. سپس بدن شما می‌تواند با استفاده از این ساختارهای اصلی تا ۵۰۰۰۰ پروتئین مختلف بسازد که هرکدام ساختار، و عملکرد خاصی دارند که به نوع چیدمان اسیدهای آمینه‌شان بستگی دارد.

مادامی که بدن شما همه‌ی مواد اولیه‌ی مورد نیازش که به شکل اسیدهای آمینه هستند را داشته باشد، می‌تواند پروتئین‌های مهم بدن را بسازد. گوناگونی پروتئین‌ها از آنزیم‌هایی که سرعت واکنش‌های شیمیایی را در بدن افزایش می‌دهند شروع شده و به هورمون‌هایی که به عنوان پیام رسان‌های شیمیایی عمل می‌کنند خاتمه می‌یابد. پروتئین‌های دیگر، به فعالیت‌های ایمنی بدن کمک می‌کنند یا وظیفه‌ی حمل و نقل مواد مغذی را در بدن برعهده دارند، و البته پروتئین‌هایی در بدن وجود دارد که ساختار استخوان‌ها، پوست، مو، ناخن‌ها و ماهیچه‌ها را می‌سازند.

زمانی که اسید آمینه‌ها وارد جریان خون می‌شوند، نمی‌توان گفت که آنها از یک کاسه عدس یا از یک تکه استیک نشات گرفته‌اند، درنهایت همه‌ی آنها مثل استخری از اسیدهای آمینه وارد بافت‌ها و مایعات بدن می‌شوند، استخری که درصورت لزوم، آبش جاری می‌شود. گرچه برای اطمینان از وجود  یک منبع دائمی، لازم است که روزانه پروتئین کافی مصرف شود.

عوارض کمبود پروتئین

  • ضعف عضلات بدن
  • ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
  • ضعیف شدن استحکام موها
  • کبد چرب
  • افزایش اشتها
  • مه ذهنی
  • ورم در ناحیه پایین پا
  • توقف رشد در کودکان

دلایل کمبود پروتئین چیست ؟

  • عدم دریافت پروتئین کافی به خاطر سوءتغذیه
  • دفع زیاد پروتئین به خاطر مشکلات و نارسائی‌های کلیوی
  • کاتابولیسم پروتئین در بدن در شرایطی مثل عفونت و سوختگی

عوارض ناشی از مصرف بیش از حد پروتئین چیست ؟

  • چاقی
  • احتمال بروز بیماری‌های قلبی – عروقی
  • رسوب اسیداوریک در مفاصل و خون
  • افزایش کار کلیه‌ها و ایجاد فشار در افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی
  • محدود شدن مصرف کربوهیدرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *